Khawzawl 21st October, 2021 : 

Vawiin chawhnu dar 1:00 khan Khawzawl District huamchhunga awm Tualte khuaah Tomato lawh runpui leh Tomato vailiamna hun hman a ni a, he hunah hian Pu C.C. Lalchhuangkima, Deputy Commissioner, Khawzawl District chu khuallian niin, khualzahawm Dr. Elizabeth Saipari, Director, Horticulture Department nen District hrang hranga hralhchhuah tur tomato quintal 200.68 phurtu motor engemawzat an vailiam a ni. 

Tomato lawh runpui pual programme hi Bialtu MLA leh Deputy Chief Minister ni bawk Pu Tawnluia'n telpui tura ruahman lawk ni mahse khuain a bumro avangin a tel thei lo a. Hemi puala Vanhnuailiana Hall, Tualte-a hun hmanah Khawzawl District Bawrhsap Pu C.C. Lalchhuangkima chuan thu sawiin, Tualte khawtlangin Mizorama langsar thama tomato an tharchhuak chu thil lawmawm tak a ni, a ti a. Tomato chin an uar chuan thalai awm mai mai, ruihhlo lama tlan turte a veng tel tih sawiin, a tulna apianga pui turin District Administration chu a inpeih reng tih a sawi a. Mizoram pumpui chu Tualte tomato eitu a lo nih theih nan, a aia tam zawk tharchhuak thei tura tan la sauh sauh turin a sawm nghal bawk a ni. 

Khawzawl District DC chuan sawi chhunzawmin, Bialtu MLA, Deputy Chief Minister ni bawk Pu Tawnluia pawhin Tualte tomato chingtute leh Tualte khawtlang a ngaihsak hle a ni, a ti a. Tomato thar chhuah tawh sawngbawlna (processing plant) cheng nuai 7 man ngaihtuahsak tawhin, a in sakbelhna turin cheng nuai 6  ruahman a ni bawk a. Nakum lama tomato chinna tur ram panna tur kawng laihna atan Rural Development Department hnuai atangin Cheng nuai 20 ruahman fel tawh a nih thu Deputy CM hnen atangin dawn a ni tih a tarlang bawk a. Sawrkar buaipui tham a tomato chu tharchhuak tur leh, a hralhna turah pawh sawrkar chuan hma a lakpui zel dawn tih Deputy CM chuan a sawi tih a tarlang bawk a ni. DC chuan Dy. CM in vawiin hun hmanpui thei lo mahse Tomato sawngbawlna khawl hawnnaah telpui ngei a tum thu leh, Tomato chingtu pawh pung zel a, thar tam zel turin Tualte mipuite a chah tih a sawi a ni. 

Dr. Elizabeth Saipari, Director, Horticulture Department pawhin thu sawiin Bialtu MLA, Dy. CM in Tualte khuaa Tomato chingtute mamawhna hriaa khawl a ngaihtuahsak chu lawmawm a tih thu leh hei hi Mizoramah a hmasa ber a ni tih a sawi a, Dy. CM hian vawiin hun hman hi tel ngei a duh tih a hrilh thu leh tunah hian khawl dahna tur In pawh RD Department hnuaiah sak tuma hmalak mek a nih thu te, an hnathawh chhoh zelnaah an Sawrkar Department hrang hrang te pawhin a tul angin hma an lak tur thu te hrilh turin Dy. CM hian a chah tih a sawi a. Tualte khua chuan Tomato hralhna atangin kuminah pawh nuai 100 chuang an lei theih a ring tih sawiin Tualte khua in Tomato an thar chhuah hi District hrang hrangin an hre tawh a, Mizorama Horticulture Tourism develop na kawngah dinhmun pawimawh tak an luah chho thei tih sawiin, Damdawi hman chungchangah Department lamin a him tawk an tih bak hmang lo turin a chah bawk a ni. 

Tualte khua hian kum 2019 atang khan khawtlang huapin Tomato ching tanin 2019 khan chhungkaw 24 in Grade A Qtl 250 leh Grade B Qtl 15 an thar a. 2020 khan chhungkaw 60 in Grade A Qtl 850 leh Grade B Qtl. 25 an thar a. Kuminah chhungkaw 130 in vawiin thleng khan Grade A Qtl. 2118.57 leh Grade B Qtl. 50 an thar chhuak tawh a. Kumin bika tomato hralhchhuahna atanga an sum lakluh tawh zat hi cheng nuai 77 leh singli sangnga chuang a ni tawh. Tomato hi Arka Samrat leh Arka Abhed Variety te chin a ni a. Mi pakhatin chawhrualin tomato kung 2000-3000 chingin, kung khatah kg 3-5 vel zel an tharchhuak a ni. 

Vawiina hun hman hi Pu R. Lalchhanchhuaha, President, Tualte Tomato Growers Association in a kaihruai a. Pu Lalengzuala, District Horticulture Officer, Khawzawl District in lawmthu sawina hun hmangin, Pu Peter Lalramhluna, ADHO chuan Technical Report lehDepartment hmalakna te a tarlang. Pu Lalzemawia, Tualte VCP leh Pu Vanlalsanga, Chairman, Tualte Welfare te pawhin thu an sawi bawk. 

Vanhnuailiana Hall-a hun hman zawhah hian DC leh Horticulture Department Director te chuan Tualte khaw daia Tomato chinna hmun an tlawh nghal a. Tomato tharchhuah sa sawngbawlna (Processing Plant) pawh en nghalin, a building tihzauh belh dan tur leh bungraw mamawh belh te an en nghal a ni.

He hunah hian Aizawl atangin Horticulture Department hotute bakah Khawzawl atangin sawrkar department hrang hrang hotu te, MJA member te leh sawm bik te an tel a ni.

Written by H. Lalramenga, SDC, Khawzawl District